Skrót nazwy / Symbol kwalifikacji: Instruktor wspinaczki skalnej
Status: włączona funkcjonująca
Rodzaj: cząstkowa
Kategoria: wolnorynkowe
Data włączenia do ZSK: 2023-02-10
Dokument potwierdzający nadanie kwalifikacji: Certyfikat kwalifikacji wolnorynkowej
Sektorowa Rama Kwalifikacji: Sport
Podstawa prawna włączenia kwalifikacji do ZSK: Obwieszczenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 4 stycznia 2023 r. w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej „Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki skalnej” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (Monitor Polski z dnia 2023-02-10 r., poz. 180)

#	Instytucje certyfikujące (IC)	Instytucje walidujące
1	Polski Związek Alpinizmu

1. Nazwa kwalifikacji rynkowej

Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki skalnej

2. Nazwa dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji rynkowej

Certyfikat

3. Okres ważności dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji rynkowej i warunki przedłużenia jego ważności

Certyfikat jest ważny 5 lat. Warunkiem przedłużenia jego ważności są:

odbycie doszkolenia unifikującego w wymiarze minimum 15 godzin zajęć na obiektach wspinaczkowych i 5 godzin wykładów, prowadzonego przez instytucje certyfikujące kwalifikację „Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki skalnej” albo podmioty przez nie wskazane;
przedstawienie zaświadczenia o ukończeniu kursu udzielania pierwszej pomocy w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin, nie wcześniej niż 3 lata przed przystąpieniem do recertyfikacji, zawierającego następujące tematy:
- ocenę sytuacji i zabezpieczenie miejsca wypadku,
- ocenę stanu poszkodowanego,
- kontrolę czynności życiowych,
- postępowanie z poszkodowanym nieprzytomnym,
- podstawowe czynności podtrzymywania życia,
- postępowanie w przypadku zachorowań i stanów nagłych, bólu w klatce piersiowej, drgawek,
- postępowanie w przypadku krwotoków, poważnych ran, oparzeń i odmrożeń,
- postępowanie w przypadku urazów kostno-stawowych oraz urazów głowy i kręgosłupa;
przedstawienie aktualnego zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do uprawiania wspinaczki i prowadzenia zajęć;
przedstawienie wykazu potwierdzającego przejście przynajmniej 20 dróg nieubezpieczonych o trudności minimum 6a na własnej asekuracji w trakcie posiadania kwalifikacji. Przedłużenie ważności certyfikatu jest możliwe w okresie do 24 miesięcy od upływu terminu ważności certyfikatu.

4. Poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji przypisany do kwalifikacji rynkowej oraz odniesienie do poziomu Sektorowej Ramy Kwalifikacji

5 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK), 5 poziom Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze sport

5. Efekty uczenia się wymagane dla kwalifikacji rynkowej

Osoba posiadająca kwalifikację jest gotowa do samodzielnego planowania, organizowania i przeprowadzenia zajęć ze wspinaczki skalnej na wielowyciągowych drogach nie- ubezpieczonych o długości do 80 metrów o charakterze niewysokogórskim oraz na wielowyciągowych drogach ubezpieczonych o charakterze niewysokogórskim o długości do 180 metrów. Wspomaga uczestników zajęć w procesie nauczania/uczenia się, m.in. udzielając wskazówek i korygując błędy. Osoba posiadająca kwalifikację na podstawie zdiag- nozowanych potrzeb i możliwości uczestników, wykorzystując wiedzę z zakresu dydaktyki oraz teorii prowadzenia zajęć sportowych, przygotowuje plan szkolenia i konspekt zajęć. W trakcie realizowanych zajęć doskonali poziom sprawności fizycznej, umiejętności ruchowych uczestników i przekazuje wiedzę na temat sposobów bezpiecznego korzy- stania ze sprzętu. Naucza technik autoratownictwa, wiązania węzłów oraz zakładania stanowisk. Podejmowane czynności wykonuje z wykorzystaniem wiedzy dotyczącej bez- pieczeństwa w rejonach wspinaczkowych. Osoba posiadająca kwalifikację swobodnie porusza się po obiektach wspinaczkowych i demonstruje nauczane techniki.

Zestaw 1. Wspinaczka jako dyscyplina

Poszczególne efekty uczenia się	Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
Charakteryzuje sprzęt stosowany we wspinaczce skalnej	– omawia rodzaje taśm, kości, friendów asekuracyjnych, – omawia rodzaje lin używanych we wspinaczce skalnej.
Charakteryzuje zasady bezpieczeństwa na naturalnych obiektach skalnych	– omawia sposoby oceny stanu sprzętu wspinaczkowego, – omawia sposoby konserwacji sprzętu wspinaczkowego, – omawia zasady użycia sprzętu wspinaczkowego, – omawia zasady prowadzenia liny podwójnej jednotorowo i dwutorowo, – omawia niebezpieczeństwa związane z odpadnięciami w trakcie wspinaczki, w tym związane z niewłaściwie założoną asekuracją, – omawia miejsce instruktora w zespole na drodze wielowyciągowej, – omawia zasady komunikacji w zespole na drodze wielowyciągowej.
Charakteryzuje techniki autoratownictwa	– omawia technikę podciągnięcia partnera z górnego stanowiska z wykorzystaniem metody U, – omawia technikę podciągnięcia partnera z górnego stanowiska z wykorzystaniem przeciwwagi.

Zestaw 2. Demonstrowanie umiejętności wspinaczkowych

Poszczególne efekty uczenia się	Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
Pokonuje wielowyciągową, nieubezpieczoną drogę wspinaczkową o trudności 6b w butach wspinaczkowych oraz nieubezpieczoną drogę wspinaczkową o trudności 5b w butach trekkingowych	– przygotowuje i zakłada uprząż i kask, – ocenia drogi do pokonania, – dobiera i zakłada sprzęt do asekuracji dostosowany do dróg wspinaczkowych do pokonania, – przywiązuje się do liny, – stosuje kontrolę partnerską: sprawdza prawidłowość założenia uprzęży i sprzętu asekuracyjnego u partnera, – pokonuje samodzielnie bez odpadnięcia drogi wspinaczkowe, prawidłowo zakładając asekurację, – buduje prawidłowe stanowiska asekuracyjne, – asekuruje z górnego stanowiska wspinającego się partnera, – prawidłowo przeprowadza zmianę prowadzącego.
Asekuruje wspinającego się	– przygotowuje i zakłada własny sprzęt wspinaczkowy, – wpina karabinek zakręcany z przyrządem asekuracyjnym do uprzęży i linę do przyrządu asekuracyjnego w sposób niwelujący możliwość zgubienia sprzętu, – stosuje kontrolę partnerską: sprawdza prawidłowość założenia uprzęży i przywiązania się partnera, – asekuruje wspinającego się przed wpięciem pierwszego punktu asekuracyjnego, – asekuruje wspinającego się z wykorzystaniem przyrządu nieautomatycznego i półautomatycznego lub automatycznego, – wiąże węzeł flagowy w czasie asekuracji z nieautomatycznego przyrządu asekuracyjnego, – reaguje na komendy wspinającego się, – opuszcza wspinającego się na ziemię, – klaruję linę i przygotowuje ją do transportu.
Demonstruje techniki autoratownictwa	– demonstruje technikę odblokowania przyrządu na górnym stanowisku obciążonego przez wiszącego partnera, – demonstruje technikę przeniesienia ciężaru partnera na stanowisko, – demonstruje technikę podciągnięcia partnera z górnego stanowiska z wykorzystaniem systemu flaszencug, – demonstruje technikę pokonania węzła w trakcie opuszczania partnera na linie, – demonstruje technikę podchodzenia po linie z zastosowaniem węzłów zaciskowych, – demonstruje technikę zjazdu z poszkodowanym, w tym zjazdu przez węzeł i w trawersie, – demonstruje technikę ewakuacji poszkodowanego w trakcie zjazdu, – demonstruje technikę ściągania poszkodowanego z liny.
Buduje stanowiska asekuracyjne	– buduje prawidłowe stanowisko kierunkowe (np. motylek, pajączek), – buduje prawidłowe stanowisko samonastawne, – buduje prawidłowe stanowisko szeregowe.
Wiąże węzły	– demonstruje techniki wiązania węzłów na linie: ósemka, skrajny tatrzański (ratowniczy), wyblinka i półwyblinka, flagowy, – demonstruje techniki wiązania węzłów samozaciskowych: bloker, stoper i prusik, – demonstruje techniki łączenia lin: kluczka, podwójny zderzakowy, podwójna ósemka, – demonstruje techniki łączenia taśm.
Bezpiecznie zjeżdża ze stanowiska	– demonstruje technikę zjazdu z wykorzystaniem stanowiska pośredniego, – demonstruje technikę pokonania węzła w trakcie zjazdu.
Demonstruje techniki prawidłowego zakładania i odzyskiwania asekuracji	– demonstruje technikę prawidłowego zakładania kości typu: heksy, roksy, tricamy, – demonstruje technikę prawidłowego zakładania friendów asekuracyjnych, – demonstruję technikę prawidłowego zakładania pętli na bloki i ucha skalne, – demonstruje techniki odzyskiwania samodzielnie założonej asekuracji.

Zestaw 3. Planowanie i realizowanie szkolenia ze wspinaczki skalnej

Poszczególne efekty uczenia się	Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
Przygotowuje szkolenie ze wspinaczki skalnej po drogach nieubezpieczonych oraz wspinaczki wielowyciągowej	– określa cel główny szkolenia, – przygotowuje, w odniesieniu do celu, plan szkoleniowy, – dobiera sprzęt w zależności od tematu zajęć, – przygotowuje konspekt zajęć uwzględniający: cel zajęć i czas ich trwania, metody nauczania, środki dydaktyczne, formy organizacyjne, treści zajęć, ćwiczenia i miejsce ich wykonywania, prognozowane warunki atmosferyczne, wiek uczestników grupy i jej liczebność, z zachowaniem obowiązującej terminologii wspinaczkowej.
Organizuje szkolenie	– przygotowuje sprzęt do prowadzenia zajęć, w tym sprzęt osobisty instruktora (lina zabezpieczająca), oraz sprawdza jego stan techniczny i kompletność, – przygotowuje miejsce zajęć, – ustala poziom umiejętności wspinaczkowych oraz warunki psychofizyczne uczestników szkolenia, – dokonuje podziału uczestników na zespoły, – dobiera sprzęt dla uczestników zajęć.
Prowadzi zajęcia	– omawia cel szkolenia i jego temat z uczestnikami, – omawia zasady bezpiecznego korzystania z obiektów szkoleniowych, – utrzymuje kontakt z grupą (np. nawiązuje kontakt wzrokowy, reaguje na sygnały zmęczenia, na sygnały braku zrozumienia instrukcji, komunikuje się z uczestnikami z zachowaniem obowiązującej terminologii wspinaczkowej), – egzekwuje prawidłowe ustawienie i poruszanie się uczestników podczas zajęć, – ustawia się względem grupy z zachowaniem zasad bezpieczeństwa swojego i uczestników (także z wykorzystaniem liny zabezpieczającej) oraz umożliwia wszystkim uczestnikom dobrą widoczność prezentowanych ćwiczeń, – stosuje zróżnicowane metody nauczania, formy organizacyjne i środki dydaktyczne dostosowane do celu zajęć i możliwości uczestnika, – naucza technik stosowanych podczas wspinaczki skalnej, – dobiera, opisuje i demonstruje stosowane ćwiczenia, – nadzoruje i kontroluje wykonywanie ćwiczeń przez uczestników, – koryguje błędy techniczne i taktyczne, – mobilizuje uczestników, w tym stosuje zachęty słowne, pochwały, – reaguje w sytuacjach niebezpiecznych, – omawia zgodną z etyką wspinaczkową postawę i zachowanie, – przygotowuje i prowadzi zajęcia teoretyczne, – podsumowuje zajęcia i poziom realizacji zadania.

6. Wymagania dotyczące walidacji i podmiotów przeprowadzających walidację

1. Etap weryfikacji

1.1. Metody

W czasie weryfikacji możliwe jest stosowanie następujących metod:
– analizy dowodów i deklaracji,
– testu teoretycznego,
– rozmowy z komisją walidacyjną, zwaną dalej „komisją” (wywiad swobodny),
– obserwacji w warunkach symulowanych i rzeczywistych.

1.2. Zasoby kadrowe

Komisja składa się z minimum 3 osób. Każdy z członków komisji musi spełniać następujące wymagania:
– posiadać co najmniej tytuł Instruktora Wspinaczki Skalnej Polskiego Związku Alpinizmu lub kwalifikację „Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki skalnej”,
– odbyć w ciągu ostatnich 3 lat doszkolenie unifikujące w zakresie wiedzy i umiejętności zawartych w niniejszej kwalifikacji zorganizowaną przez instytucję certyfikującą albo podmiot przez nią wskazany,
– przeprowadzić minimum 180 dni szkoleniowych ze wspinaczki skalnej,
– posiadać umiejętności związane z egzaminowaniem/ocenianiem (poświadczone zaświadczeniami, oświadczeniami, umowami o pracę, kontraktami itp.).
Ponadto co najmniej 1 z członków komisji musi spełniać jeden z poniższych warunków:
– posiadać doświadczenie w zakresie działań związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji,
– uczestniczyć jako członek komisji w co najmniej dwóch procesach walidacyjnych dotyczących niniejszej kwalifikacji.

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne

Za pomocą obserwacji w warunkach symulowanych i rzeczywistych potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawie 2. „Demonstrowanie umiejętności wspinaczkowych”.
Za pomocą testu teoretycznego połączonego z rozmową z komisją (wywiad swobodny) potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawie 1. „Wspinaczka jako dyscyplina”.
Potwierdzenie efektów uczenia się zawartych w zestawach 1 i 2 dopuszcza do odbycia praktyki, która trwa 12 dni (minimum 96 godzin), minimum w 2 rejonach wspinaczko- wych o różnych rodzajach skał (wapień oraz granit lub piaskowiec). W trakcie praktyki potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawie 3. „Planowanie i realizowanie szkolenia ze wspinaczki skalnej”. Praktyka musi odbywać się u asesora walidacyjnego z listy określonej przez instytucję certyfikującą. Instytucja certyfikująca określa wymagania dla asesorów walidacyjnych.
Warunkiem potwierdzenia efektów uczenia się zawartych w zestawie 3 jest przedstawienie:
– celu szkolenia ze wspinaczki skalnej wraz z planem szkolenia,
– konspektów poszczególnych zajęć,
– karty praktyk,
– pozytywnej opinii asesora walidacyjnego.
Karta praktyk wypełniana przez praktykanta zawiera następujące elementy/zagadnienia:
– miejsce realizacji zajęć,
– rodzaje wykonywanych ćwiczeń,
– ocenę postępów uczestników zajęć. Opinia asesora walidacyjnego musi zawierać ocenę:
– znajomości zagadnień technicznych,
– znajomości terenu działania,
– dostrzegania i korygowania błędów popełnianych przez uczestników zajęć,
– bezpieczeństwa szkolenia,
– umiejętności dydaktycznych, w tym sposobu przekazywania informacji. Instytucja certyfikująca zapewnia:
– dostęp do terenu skalnego z nieubezpieczonymi drogami wspinaczkowymi o trudności 6b oraz wielowyciągowymi, nieubezpieczonymi drogami wspinaczkowymi o trudności 5b wymaganymi do przeprowadzenia weryfikacji,
– warunki umożliwiające przeprowadzenie testu teoretycznego,
– warunki umożliwiające przeprowadzenie rozmowy kandydata z komisją,
– listę asesorów walidacyjnych, u których możliwe jest odbycie praktyki,
– apteczkę pierwszej pomocy.
Sprzęt służący do asekuracji na drodze nieubezpieczonej: atestowane liny pojedyncze lub podwójne, przyrządy asekuracyjne nieautomatyczne, półautomatyczne i automatyczne, ekspresy, roksy, friendy, heksy, tricamy, atestowane taśmy wspinaczkowe są zapewniane zgodnie z osobnymi ustaleniami.

2. Etapy identyfikowania i dokumentowania

Nie określa się.

7. Warunki, jakie musi spełniać osoba przystępująca do walidacji

Warunkiem przystąpienia do walidacji jest przedstawienie dokumentów poświadczających:

posiadanie minimum 2-letniego doświadczenia w prowadzeniu kursów wspinaczki sportowej na drogach ubezpieczonych oraz kwalifikacji „Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki sportowej” lub posiadanie tytułu Instruktora Wspinaczki Skalnej Polskiego Związku Alpinizmu,
pełną zdolność do czynności prawnych,
prowadzenie 10 dróg nieubezpieczonych (wymagających zakładania własnej asekuracji) w rejonach skalnych lub górskich o trudnościach 6a+ OS (wykaz przejść zawierający imię i nazwisko partnera oraz trudności poprowadzonych osobiście wyciągów),
prowadzenie 10 dróg nieubezpieczonych (wymagających zakładania własnej asekuracji) w rejonach skalnych lub górskich o trudnościach 6c RP (wykaz przejść zawierający imię i nazwisko partnera oraz trudności poprowadzonych osobiście wyciągów),
prowadzenie 10 dróg ubezpieczonych wielowyciągowych w rejonach skalnych lub górskich o trudnościach 6a+ OS i długości minimum 3 wyciągów (wykaz przejść zawierający imię i nazwisko partnera oraz trudności poprowadzonych osobiście wyciągów),
ukończenie kursu udzielania pierwszej pomocy w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin, nie wcześniej niż 3 lata przed przystąpieniem do walidacji, zawierającego następujące tematy:
- ocenę sytuacji i zabezpieczenie miejsca wypadku,
- ocenę stanu poszkodowanego,
- kontrolę czynności życiowych,
- postępowanie z poszkodowanym nieprzytomnym,
- podstawowe czynności podtrzymywania życia,
- postępowanie w przypadku zachorowań i stanów nagłych, bólu w klatce piersiowej, drgawek,
- postępowanie w przypadku krwotoków, poważnych ran, oparzeń i odmrożeń,
- postępowanie w przypadku urazów kostno-stawowych oraz urazów głowy i kręgosłupa
wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
niekaralność związaną z wykonywaniem działalności zawodowej w obszarze objętym kwalifikacją (poświadczoną oświadczeniem o niekaralności),
brak przeciwwskazań do uprawiania wspinaczki i prowadzenia zajęć (poświadczoną zaświadczeniem lekarskim),
ubezpieczenie OC na czas weryfikacji na kwotę nie niższą niż 200 tys. zł,
inne ubezpieczenia wymagane przez akty prawa miejscowego obowiązujące w miejscu i czasie prowadzenia walidacji.

Dodatkowo każda osoba przystępująca do walidacji posiada własny atestowany kask, uprząż wspinaczkową i przyrząd asekuracyjny, 3 karabinki zakręcane typu HMS oraz 2 pętle z repsznura o średnicy 5–6 mm i długości minimum 60 cm. Asesor walidacyjny ocenia i dopuszcza sprzęt do użycia w trakcie walidacji.Sprzęt służący do asekuracji na drodze nieubezpieczonej (ekspresy, roksy, friendy, heksy, tricamy, liny, atestowane taśmy wspinaczkowe) jest zapewniany zgodnie z osobnymi ustaleniami. Sprzęt służący do asekuracji na drodze ubezpieczonej (ekspresy, liny, atestowane taśmy wspinaczkowe, przyrządy asekuracyjne: półautomatyczne i automatyczne) jest zapewniany zgodnie z osobnymi ustaleniami.

8. Termin dokonywania przeglądu kwalifikacji

Nie rzadziej niż raz na 10 lat

Share this content: